Từ nước ngọt giải khát đến phân bón cho cây trồng, acid phosphoric hiện diện trong cuộc sống hàng ngày nhiều hơn chúng ta tưởng. Vậy acid phosphoric là gì? Hãy cùng Văn Minh tìm hiểu chi tiết trong bài viết này. 

 

1. Acid photphoric là gì?

Acid phosphoric (H₃PO₄), hay còn được gọi là orthophosphoric acid, là một axit vô cơ yếu tồn tại ở dạng tinh thể rắn không màu (dạng khan) hoặc dung dịch lỏng sánh, không màu và không mùi (dung dịch 85% trong nước). Công thức hóa học của nó là H₃PO₄ và trọng lượng phân tử là 97.99 g/mol (dạng khan). 

Acid phosphoric là một axit triprotic, có khả năng cho đi ba proton trong dung dịch nước. Dạng dung dịch 85% là dạng phổ biến nhất được sử dụng trong công nghiệp và đời sống. 

vanminh.com.vn - Acid photphoric

Acid photphoric

 

2. Tính chất của acid photphoric

Tính chất vật lý:

Ở dạng tinh khiết, acid phosphoric khan là chất rắn kết tinh không màu, không mùi.  Dạng thường gặp và được sử dụng rộng rãi hơn là dung dịch 85% trong nước, tồn tại ở dạng lỏng sánh, không màu và không mùi. Tuy nhiên, một số dung dịch thương mại có thể có mùi nhẹ.

Acid phosphoric có vị chua đặc trưng. Dung dịch có độ nhớt cao.

Khối lượng riêng của hợp chất ở dạng khan là 1.885 g/cm³ và 1.685 g/cm³  ở dạng dung dịch 85%. Điểm nóng chảy của chất ở 42.35°C (dạng khan) và điểm sôi ở 213°C (dung dịch 85% bị mất nước).

Acid phosphoric tan hoàn toàn trong nước và ethanol. Ở dạng khan, chúng là chất hút ẩm mạnh, có khả năng hấp thụ hơi nước từ không khí.

Tính chất hóa học:

Tính axit: Acid phosphoric có thể cho đi ba proton (H⁺) trong dung dịch nước. Nó tạo ra ba loại muối phosphat: dihydrogen phosphat (H₂PO₄⁻), hydrogen phosphat (HPO₄²⁻) và phosphat (PO₄³⁻).

Phản ứng với kim loại: Phản ứng với kim loại hoạt động đứng trước hydro trong dãy điện hóa, tạo thành muối phosphat và giải phóng khí hydro.

Phản ứng với oxit bazơ: Phản ứng với oxit bazơ để tạo thành muối phosphat và nước.

Phản ứng với bazơ: Phản ứng với bazơ để tạo thành muối phosphat và nước. Phản ứng này được gọi là phản ứng trung hòa.

Phản ứng với muối: Có thể phản ứng với một số muối để tạo thành axit mới và muối phosphat mới.

Độ mạnh của axit: Acid phosphoric là một axit yếu hơn so với các axit mạnh như axit clohydric (HCl) hay axit sulfuric (H₂SO₄), nhưng mạnh hơn axit axetic (CH₃COOH).

 

3. Ứng dụng của acid photphoric

Trong nông nghiệp, hợp chất đóng vai trò then chốt trong việc sản xuất phân lân, cung cấp phốt pho - một chất dinh dưỡng thiết yếu cho sự phát triển của cây trồng, giúp cây phát triển bộ rễ, tăng khả năng hấp thụ chất dinh dưỡng và thúc đẩy quá trình ra hoa kết trái. Acid phosphoric còn được sử dụng để điều chỉnh độ pH đất, tối ưu hóa khả năng hấp thụ dinh dưỡng của cây. 

Trong ngành công nghiệp thực phẩm và đồ uống, chúng được biết đến như một chất tạo chua trong nước ngọt, nước sốt và gia vị, đồng thời giúp điều chỉnh độ pH và bảo quản sản phẩm. 

Khả năng tẩy rửa và làm sạch bề mặt kim loại, chống gỉ sét của chúng được ứng dụng rộng rãi trong xử lý kim loại. Ngoài ra, acid phosphoric còn là thành phần quen thuộc trong kem đánh răng và nước súc miệng, hỗ trợ làm sạch răng, loại bỏ mảng bám và tăng cường sức khỏe răng miệng. 

Acid phosphoric còn là nguyên liệu quan trọng trong sản xuất các hợp chất phosphate khác, phục vụ cho nhiều ngành công nghiệp khác nhau như sản xuất chất tẩy rửa và xử lý nước.

vanminh.com.vn - Ứng dụng của acid photphoric

Ứng dụng của acid photphoric

 

4. Lưu ý sử dụng, bảo quản acid photphoric

Mặc dù acid phosphoric có nhiều ứng dụng hữu ích, việc sử dụng và bảo quản cần tuân thủ các quy định an toàn để tránh những rủi ro tiềm ẩn. Acid phosphoric có thể gây kích ứng da và mắt, và đặc biệt nguy hiểm nếu nuốt phải. Khi tiếp xúc với dạng đậm đặc, cần trang bị đầy đủ đồ bảo hộ cá nhân như găng tay, kính bảo hộ, khẩu trang và quần áo bảo hộ chất liệu phù hợp. Tránh hít phải hơi acid và tiếp xúc trực tiếp với da, mắt. 

Trong trường hợp hợp chất tiếp xúc với da hoặc mắt, cần rửa ngay bằng nước sạch trong ít nhất 15 phút và đến cơ sở y tế gần nhất nếu cần thiết. Khi pha loãng, luôn luôn cho acid vào nước từ từ, không được làm ngược lại để tránh phản ứng tỏa nhiệt mạnh có thể gây bắn acid. 

Nên bảo quản ở nơi khô ráo, thoáng mát, tránh ánh nắng trực tiếp và nhiệt độ cao. Đựng acid trong vật liệu chống ăn mòn như thép không gỉ hoặc nhựa polyethylene mật độ cao (HDPE). Đảm bảo bao bì được đậy kín để tránh rò rỉ và tiếp xúc với không khí. Tuân thủ nghiêm ngặt các quy định về xử lý chất thải hóa học khi cần tiêu hủy, không đổ trực tiếp xuống cống rãnh hoặc môi trường. Đọc kỹ hướng dẫn sử dụng và bảng chỉ dẫn an toàn (MSDS) trước khi làm việc với acid phosphoric.

 

Acid phosphoric, một hợp chất hóa học tưởng chừng như xa lạ, thực chất lại hiện diện trong rất nhiều sản phẩm chúng ta sử dụng hàng ngày, từ nước giải khát đến kem đánh răng. Sự đa năng của nó thể hiện qua vai trò quan trọng trong nông nghiệp, công nghiệp thực phẩm, xử lý kim loại và nhiều lĩnh vực khác. Hy vọng những thông tin Văn Minh vừa chia sẻ sẽ có ích với bạn. 

 

CÔNG TY TNHH VĂN MINH

Trụ sở chính: Số 55 Phùng Hưng – Hoàn Kiếm - Hà Nội

Liên hệ: (+84) 243 9271027 - 9271028 – 9272364

Fax: 043. 8284434

Email: sales-hn@vanminh.com.vn

Website: https://vanminh.com.vn/ 

Văn Minh chân thành cảm ơn và rất hân hạnh được phục vụ Quý Khách.

 

MỜI QUÝ KHÁCH XEM THÊM CÁC SẢN PHẨM KHÁC CỦA CHÚNG TÔI TẠI ĐÂY: