Trong môi trường phòng thí nghiệm, việc đảm bảo an toàn cho người thao tác, mẫu vật và môi trường xung quanh khỏi các tác nhân sinh học nguy hiểm là vô cùng quan trọng. Tủ an toàn sinh học, với thiết kế đặc biệt và hệ thống lọc khí hiệu quả, đã trở thành thiết bị không thể thiếu, đóng vai trò then chốt trong việc ngăn ngừa lây nhiễm chéo và bảo vệ sức khỏe con người. Trong bài viết này, hãy cùng Văn Minh tìm hiểu cách sử dụng tủ an toàn sinh học một cách hiệu quả nhé!

 

1. Tủ an toàn sinh học là gì?

Tủ an toàn sinh học, thường được gọi là tủ vi sinh hay biosafety cabinet (BSC), là thiết bị phòng lab thiết yếu, hoạt động như một lớp bảo vệ vững chắc cho cả người dùng, mẫu vật và môi trường xung quanh khỏi nguy cơ lây nhiễm sinh học. Tủ có thiết kế kín, tạo luồng khí đối lưu bên trong, lý tưởng cho việc nghiên cứu, thao tác với các loại vi sinh vật có khả năng gây bệnh. Nhờ tính năng ưu việt này, tủ an toàn sinh học được ứng dụng rộng rãi trong nhiều lĩnh vực nghiên cứu và ứng dụng, bao gồm y tế xét nghiệm, y học lâm sàng, sinh học phân tử, và nuôi cấy.

vanminh.com.vn - Tủ an toàn sinh học

Tủ an toàn sinh học

 

2. Các loại tủ an toàn sinh học

Hiện nay, có ba loại tủ an toàn sinh học chính, mỗi loại có thiết kế và chức năng riêng biệt:

  • Tủ an toàn sinh học loại I: Cung cấp bảo vệ cho người dùng và môi trường, nhưng không bảo vệ mẫu. Loại tủ này hoạt động bằng cách hút không khí vào bên trong tủ và lọc nó trước khi thải ra ngoài. Dòng khí đi vào thường có lưu lượng 75ft/phút và loại tủ này thường được sử dụng cho máy ly tâm hoặc các thí nghiệm tạo ra sol khí.

  • Tủ an toàn sinh học loại II: Ngoài bảo vệ người dùng và môi trường, tủ loại II còn bảo vệ mẫu vật khỏi bị nhiễm bẩn. Tủ Loại II có luồng khí đi qua bộ lọc HEPA trước khi đi vào khu vực làm việc, tạo ra môi trường thao tác sạch. Có 4 loại tủ an toàn sinh học loại II gồm: A1, A2, B1 và B2, mỗi loại có cấu trúc, tốc độ dòng khí và hệ thống ống xả khác nhau.

  • Tủ an toàn sinh học loại III: Cấp độ bảo vệ cao nhất, dành cho các tác nhân sinh học cực kỳ nguy hiểm. Tủ Loại III hoàn toàn kín, người dùng thao tác với mẫu vật thông qua găng tay dày được gắn trực tiếp vào tủ. Mọi vật liệu đi vào hoặc đi ra khỏi tủ đều phải qua nồi hấp tiệt trùng hai cửa.

 

3. Cách sử dụng tủ an toàn sinh học đúng cách

Một số lưu ý để sử dụng tủ an toàn sinh học đúng cách:

3.1 Trước khi sử dụng

Khởi động tủ (2-3 phút)

  • Bật quạt và đèn chiếu sáng của tủ.

  • Chờ 2-3 phút để không khí bên trong tủ được lọc sạch.

Kiểm tra tủ

  • Điều chỉnh tấm chắn của tủ đến độ cao làm việc thích hợp (thường là 20 hoặc 25cm - theo hướng dẫn của nhà sản xuất).

  • Kiểm tra các thiết bị cảnh báo như: báo động, đồng hồ đo áp suất, chỉ số báo lưu lượng. Đảm bảo các thiết bị này hoạt động bình thường và không có sự thay đổi đột ngột.

Khử trùng bề mặt

  • Xịt chất khử trùng lên khăn giấy.

  • Lau sạch toàn bộ bề mặt bên trong tủ, bao gồm cả thành tủ.

  • Lau từ khu vực sạch đến khu vực bẩn.

  • Đợi bề mặt khô hoàn toàn trước khi sử dụng.

Kiểm tra chứng nhận

  • Kiểm tra nhãn dán chứng nhận trên tủ.

  • Đảm bảo chứng nhận còn hiệu lực (trong vòng 1 năm).

  • Nếu chứng nhận hết hạn, không được sử dụng tủ và báo cho quản lý phòng thí nghiệm để lên lịch chứng nhận lại.

Chuẩn bị cá nhân

  • Rửa tay kỹ bằng xà phòng.

  • Mặc áo khoác phòng thí nghiệm dài tay.

  • Đeo găng tay và đảm bảo găng tay che kín cổ tay áo.

  • Không để da tiếp xúc trực tiếp với khu vực thao tác bên trong tủ.

vanminh.com.vn - Khử trùng bề mặt tủ trước khi sử dụng

Khử trùng bề mặt tủ trước khi sử dụng

3.2 Trong quá trình sử dụng

Di chuyển

  • Hạn chế tối đa việc di chuyển bên trong tủ.

  • Khi di chuyển, hãy thực hiện chậm rãi và có kiểm soát, đưa vật liệu vào và ra theo một hướng nhất định, tránh di chuyển tay sang hai bên hoặc di chuyển qua lại không cần thiết.

  • Giữ chất thải bên trong tủ cho đến khi kết thúc thí nghiệm để tránh làm xáo trộn luồng khí bảo vệ.

Tổ chức không gian làm việc

  • Chia tủ thành ba khu vực: khu vực sạch (dụng cụ, vật liệu sạch), khu vực thao tác (thực hiện thí nghiệm) và khu vực bẩn (thu gom vật liệu đã qua sử dụng).

  • Luôn đặt dụng cụ và vật liệu sạch ở khu vực quy định, thao tác ở giữa và di chuyển vật liệu bẩn sang khu vực thu gom để tránh lây nhiễm chéo.

Sử dụng thiết bị hỗ trợ

Khi cần sử dụng dây hút chân không, hãy đảm bảo

  • Lắp đặt màng lọc kỵ nước hoặc lọc HEPA trước đường chân không để lọc bỏ các hạt nguy hiểm.

  • Thêm chất khử trùng vào bình thu gom chính để tiêu diệt vi sinh vật.

  • Đặt bình thu gom trong thùng chứa thứ cấp để ngăn ngừa rò rỉ.

  • Dán nhãn nguy hiểm sinh học lên tất cả các bộ phận liên quan.

Nguồn nhiệt

Tuyệt đối không sử dụng lửa trong tủ an toàn sinh học vì nhiệt có thể: 

  • Làm xáo trộn luồng khí bảo vệ. 

  • Gây nhiễm chéo mẫu vật.

  • Làm hỏng bộ lọc HEPA.

Các nguồn nhiệt khác như bếp điện, đèn cồn... cần được xem xét và phê duyệt trước khi sử dụng.

vanminh.com.vn - Hạn chế tối đa việc di chuyển bên trong tủ

Hạn chế tối đa việc di chuyển bên trong tủ

3.3 Sau khi sử dụng

Quạt và đèn

  • Để im quạt và đèn của tủ. 

  • Chờ 2-3 phút để quạt làm sạch không khí bên trong.

Làm sạch vật liệu

  • Lau sạch tất cả dụng cụ, vật liệu bằng dung dịch khử trùng phù hợp. 

  • Sau đó lấy chúng ra khỏi tủ.

Làm sạch tủ 

  • Lau sạch toàn bộ bề mặt bên trong tủ bằng dung dịch khử trùng phù hợp. 

  • Nên lau từ khu vực sạch (nơi ít tiếp xúc với mẫu) đến khu vực bẩn (nơi tiếp xúc nhiều với mẫu) để tránh lây nhiễm chéo.

Kết thúc

  • Tắt tủ, đóng kính chắn. 

  • Cởi bỏ găng tay, áo khoác phòng thí nghiệm và rửa tay sạch sẽ.

Xử lý rác thải

  • Rác thải nhiễm khuẩn dùng một lần như găng tay,... cần được bỏ vào hộp đựng chuyên dụng hoặc túi hấp tiệt trùng ngay bên trong tủ trước khi lấy ra ngoài.

  • Dụng cụ, vật tư cần tái sử dụng phải được lau sạch bằng dung dịch khử trùng trước khi lấy ra khỏi tủ.

Đảm bảo an toàn: Đậy kín nắp các khay, hộp đựng trước khi lấy ra khỏi tủ.

Tắt thiết bị: Tắt đèn và quạt hút để kết thúc quá trình vệ sinh tủ.

vanminh.com.vn - Làm sạch tủ sau khi sử dụng

Làm sạch tủ sau khi sử dụng

 

4. Các lưu ý khi sử dụng tủ an toàn sinh học

Để đảm bảo an toàn và hiệu quả khi sử dụng tủ an toàn sinh học, bạn cần lưu ý một số điểm nổi bật sau:

  • Trước khi sử dụng: Khởi động tủ, vệ sinh bề mặt bên trong bằng dung dịch khử trùng phù hợp.

  • Trong quá trình sử dụng: Hạn chế di chuyển, thao tác chậm rãi và có kiểm soát, chia khu vực làm việc rõ ràng, xử lý rác thải đúng cách.

  • Sau khi sử dụng: Vệ sinh tủ, xử lý rác thải theo quy định, tắt thiết bị và rửa tay kỹ càng.

 

Nắm vững cách sử dụng tủ an toàn sinh học đúng cách là điều kiện tiên quyết để tối ưu hiệu quả bảo vệ của thiết bị, đồng thời đảm bảo an toàn cho chính bạn và môi trường xung quanh. Hy vọng thông qua bài viết của Văn Minh, bạn sẽ biết cách tuân thủ nghiêm ngặt các hướng dẫn sử dụng, thường xuyên kiểm tra và bảo trì tủ để đảm bảo hoạt động ổn định và hiệu quả lâu dài.

 

CÔNG TY TNHH VĂN MINH

Trụ sở chính: Số 55 Phùng Hưng – Hoàn Kiếm - Hà Nội

Liên hệ: (+84) 243 9271027 - 9271028 – 9272364

Fax: 043. 8284434

Email: sales-hn@vanminh.com.vn

Website: https://vanminh.com.vn/ 

Văn Minh chân thành cảm ơn và rất hân hạnh được phục vụ Quý Khách.

 

MỜI QUÝ KHÁCH XEM THÊM CÁC SẢN PHẨM KHÁC CỦA CHÚNG TÔI TẠI ĐÂY: