LOQ là gì? Cách thử nghiệm LOQ trên mẫu trắng và mẫu thử
Trong lĩnh vực phân tích hóa học, việc xác định giới hạn định lượng (LOQ) đóng vai trò then chốt trong việc đảm bảo độ tin cậy và chính xác cho kết quả phân tích. Vậy LOQ là gì? Hãy cùng Văn Minh tìm hiểu thông qua bài viết này nhé!
1. LOQ là gì?
LOQ là giới hạn định lượng, là nồng độ thấp nhất của một chất phân tích có thể được định lượng một cách đáng tin cậy với độ chính xác và độ đúng đắn chấp nhận được. Nói cách khác, LOQ cho biết giá trị nhỏ nhất của một chất mà phương pháp phân tích có thể phát hiện và định lượng một cách chính xác.
LOQ thường được biểu diễn dưới dạng nồng độ, ví dụ như mg/L (miligam trên lít) hoặc ppm (phần triệu). Xác định LOQ là một bước quan trọng trong quá trình thẩm định phương pháp phân tích, giúp đảm bảo rằng phương pháp phân tích có thể phát hiện và định lượng chất phân tích ở mức nồng độ cần thiết cho mục đích nghiên cứu hoặc ứng dụng cụ thể.
LOQ là gì
2. Hướng dẫn thử nghiệm LOQ trên mẫu trắng
2.1 Chuẩn bị mẫu trắng
Mẫu trắng là mẫu có thành phần tương tự mẫu thử nghiệm nhưng không chứa chất cần phân tích. Ví dụ, mẫu trắng cho Glucose là mẫu huyết thanh không chứa Glucose. Việc tìm kiếm mẫu trắng trong xét nghiệm y học thường gặp nhiều khó khăn. Một số phòng thí nghiệm sử dụng nước cất hoặc dung dịch pha loãng thay thế, tuy nhiên, về bản chất, những dung dịch này không được coi là mẫu trắng do thành phần khác biệt so với huyết thanh (huyết tương). Bạn có thể cần phải mua mẫu trắng từ nhà cung cấp.
Sau khi chuẩn bị mẫu trắng, tiến hành các bước sau:
2.2 Tiến hành thí nghiệm
Sử dụng cùng một thiết bị, kỹ thuật viên và trong cùng một ngày, thực hiện phân tích 20 lần mẫu trắng đã chuẩn bị.
2.3 Tính toán kết quả
Tính giá trị trung bình của 20 kết quả thu được bằng hàm AVERAGE.
Tính độ lệch chuẩn (SD) của 20 kết quả bằng hàm STDEV.
Xác định Giới hạn Phát hiện (LOD): LOD = Giá trị trung bình + (3 x SD).
Xác định Giới hạn Định lượng lý thuyết: LOQ lý thuyết = 3 x LOD.
2.4 Xác nhận LOQ thực tế
LOQ được tính toán ở bước 2.3 là LOQ lý thuyết. Để xác nhận LOQ thực tế:
Pha loãng mẫu kiểm tra chất lượng (QC1) đến nồng độ gần bằng LOQ lý thuyết đã tính toán.
Phân tích mẫu QC1 đã pha loãng 20 lần trong cùng một ngày và tính toán độ lệch chuẩn (SD).
So sánh SD của mẫu QC1 với SD do nhà sản xuất cung cấp. Nếu SD của mẫu QC1 nhỏ hơn hoặc bằng SD của nhà sản xuất, LOQ được xác nhận là LOQ thực tế.
3. Hướng dẫn thử nghiệm LOQ trên mẫu thử
Việc xác định Giới hạn Định lượng (LOQ) của một xét nghiệm có thể được thực hiện theo hai hướng, tùy thuộc vào việc nhà sản xuất đã công bố LOQ hay chưa.
Trường hợp 1: Nhà sản xuất đã công bố LOQ
Trong trường hợp này, ta sử dụng mẫu kiểm tra chất lượng (QC) có nồng độ thấp đã được nhà sản xuất cung cấp, với nồng độ gần bằng LOQ đã công bố. Tiến hành phân tích mẫu QC này 20 lần lặp lại trong cùng một ngày, sau đó tính toán giá trị trung bình (Mean) và độ lệch chuẩn (SD) của 20 kết quả thu được. So sánh SD của mẫu QC với SD do nhà sản xuất cung cấp. Nếu SD của mẫu QC nhỏ hơn hoặc bằng SD của nhà sản xuất, LOQ được chấp nhận.
Trường hợp 2: Nhà sản xuất chưa hoặc không công bố LOQ
Khi nhà sản xuất chưa công bố LOQ, ta cần thực hiện các bước sau để xác định LOQ:
Bước 1: Chuẩn bị mẫu
Sử dụng mẫu QC có nồng độ thấp hoặc mẫu bệnh phẩm có mức bệnh lý thấp. Pha loãng mẫu với tỉ lệ phù hợp cho từng loại xét nghiệm cụ thể.
Bước 2: Tiến hành phân tích
Thực hiện phân tích 20 lần lặp lại mẫu đã pha loãng trong cùng một ngày, sử dụng cùng một thiết bị và kỹ thuật viên.
Bước 3: Tính toán Giới hạn Phát hiện (LOD)
Tính giá trị trung bình và độ lệch chuẩn (SD) của 20 kết quả thu được.
LOD được tính theo công thức: LOD = 3 x SD.
Bước 4: Đánh giá LOD và xác định LOQ lý thuyết
Tính toán hệ số biến thiên (R) bằng cách chia SD cho giá trị trung bình và nhân với 100%.
Nếu 4 < R < 10: Nồng độ dung dịch thử là phù hợp và LOD tính được là đáng tin cậy. Tiến hành tính LOQ lý thuyết: LOQ = 10 x SD.
Nếu R < 4: Sử dụng dung dịch thử đậm đặc hơn hoặc thêm một lượng nhỏ chất chuẩn vào dung dịch thử đã dùng. Sau đó, lặp lại thí nghiệm và tính toán lại R.
Nếu R > 10: Sử dụng dung dịch thử loãng hơn hoặc pha loãng dung dịch thử đã dùng. Sau đó, lặp lại thí nghiệm và tính toán lại R.
Bước 5: Xác nhận LOQ thực tế
LOQ được xác định ở bước 4 là LOQ lý thuyết. Để xác nhận LOQ thực tế, pha loãng mẫu QC1 về nồng độ gần bằng LOQ lý thuyết, sau đó chạy lặp lại 20 lần trong cùng một ngày. Tính toán giá trị trung bình (Mean) và độ lệch chuẩn (SD). So sánh SD của mẫu QC1 với SD của nhà sản xuất. Nếu SD của mẫu QC1 nhỏ hơn hoặc bằng SD của nhà sản xuất, LOQ được chấp nhận là LOQ thực tế.
4. Kết luận
Việc xác định và thẩm định LOQ là một quy trình quan trọng trong phân tích hóa học, đảm bảo độ tin cậy và chính xác cho kết quả phân tích. Bài viết đã cung cấp cái nhìn tổng quan về LOQ, hướng dẫn chi tiết cách thức xác định LOQ trên cả mẫu trắng và mẫu thử trong các trường hợp khác nhau. Việc áp dụng chính xác quy trình này sẽ giúp các phòng thí nghiệm nâng cao chất lượng phân tích, đáp ứng yêu cầu ngày càng cao của các lĩnh vực nghiên cứu và ứng dụng.
CÔNG TY TNHH VĂN MINH
Trụ sở chính: Số 55 Phùng Hưng – Hoàn Kiếm - Hà Nội
Liên hệ: (+84) 243 9271027 - 9271028 – 9272364
Fax: 043. 8284434
Email: sales-hn@vanminh.com.vn
Website: https://vanminh.com.vn/
Văn Minh chân thành cảm ơn và rất hân hạnh được phục vụ Quý Khách.
MỜI QUÝ KHÁCH XEM THÊM CÁC SẢN PHẨM KHÁC CỦA CHÚNG TÔI TẠI ĐÂY: