Polyme là gì? Tính chất, ứng dụng, lưu ý sử dụng, bảo quản
Polyme là loại vật liệu quen thuộc tạo nên chiếc túi nilon dẻo dai hay tạo nên sự bền bỉ của chai nhựa đựng nước. Vậy polyme là gì? Hãy cùng Văn Minh tìm hiểu chi tiết trong bài viết này.
1. Polyme là gì?
Polyme là những phân tử khổng lồ (macromolecule), được tạo thành từ việc liên kết nhiều đơn vị nhỏ, giống nhau gọi là monome. Hãy tưởng tượng monome là những "viên gạch" nhỏ bé, khi được "ghép" lại với nhau theo một trật tự nhất định sẽ tạo thành một "bức tường" polyme vững chắc.
Ví dụ:
Polyethylene (PE), loại nhựa phổ biến trong túi nilon, được tạo thành từ nhiều monome ethylene liên kết với nhau. Hay tinh bột trong cơm, bánh mì là polyme tự nhiên được tạo thành từ nhiều monome glucose.
Sự khác biệt chính giữa polyme và các chất thông thường nằm ở kích thước phân tử và cấu trúc lặp đi lặp lại của các monome. Chính cấu trúc đặc biệt này mang đến cho polyme những tính chất độc đáo, đa dạng, làm nên sự phổ biến của chúng trong đời sống hiện đại.
Polyme
2. Tính chất của polyme
Polyme là vật liệu vô cùng đa dạng với hàng loạt tính chất đặc trưng, phụ thuộc vào loại monome, cấu trúc và cách thức liên kết. Có thể kể đến một số tính chất chung và quan trọng của polyme như sau. Về mặt cơ học, nhiều loại polyme sở hữu tính dẻo cao, dễ dàng bị kéo giãn hoặc uốn cong mà không bị gãy, ví dụ như túi nilon, dây cao su.
Bên cạnh đó, tính đàn hồi cho phép polyme trở lại hình dạng ban đầu sau khi bị biến dạng, ứng dụng trong các sản phẩm như nệm, dây thun. Nhìn chung, so với kích thước và khối lượng riêng, polyme thường có độ bền kéo, độ cứng và khả năng chịu va đập tốt. Ví dụ, vỏ xe được làm từ cao su tổng hợp có khả năng chịu mài mòn cao, trong khi đó, nhựa ABS được ứng dụng trong sản xuất mũ bảo hiểm bởi khả năng chịu va đập tốt.
Về mặt nhiệt, hầu hết polyme là chất cách nhiệt tốt do cấu trúc phân tử không có electron tự do. Nhiệt độ nóng chảy của polyme cũng biến đổi đa dạng, phụ thuộc vào loại liên kết và cấu trúc. Ví dụ, Polypropylene (PP) chịu nhiệt tốt hơn Polyethylene (PE).
Xét về mặt hóa học, polyme thường trơ với nhiều loại hóa chất, giúp chúng trở thành vật liệu lý tưởng cho việc bảo quản thực phẩm, sản xuất chai lọ hóa chất. Tuy nhiên, một số loại polyme có thể bị ảnh hưởng bởi dung môi hữu cơ, axit hay bazơ mạnh.
Ngoài ra, polyme còn có khả năng tạo màu sắc đa dạng, dễ dàng được nhuộm màu, tạo ra sản phẩm với màu sắc phong phú, cũng như có khả năng chế tạo cao, dễ dàng gia công thành nhiều hình dạng và kích thước khác nhau bằng các phương pháp đơn giản như ép phun, ép đùn.
3. Ứng dụng của polyme
Với sự đa dạng về tính chất và khả năng chế tạo linh hoạt, polyme đã trở thành vật liệu không thể thiếu trong hầu hết mọi lĩnh vực của cuộc sống hiện đại. Chúng ta có thể dễ dàng bắt gặp ứng dụng của polyme ở khắp mọi nơi, từ những vật dụng đơn giản cho đến những công nghệ tiên tiến.
Trong đời sống hàng ngày: Polyme hiện diện trong hầu hết các vật dụng xung quanh chúng ta. Túi nilon, chai lọ, hộp đựng thực phẩm được làm từ polyethylene (PE) hoặc polypropylene (PP) với ưu điểm dẻo dai, nhẹ và giá thành rẻ. Quần áo chúng ta mặc có thể được làm từ sợi tổng hợp như polyester, nylon, acrylic... với ưu điểm bền màu, ít nhăn và mau khô. Đồ gia dụng như nồi, chảo, bàn ghế cũng có sự góp mặt của polyme như teflon, melamine... với khả năng chịu nhiệt, chống dính và dễ dàng vệ sinh.
Trong công nghiệp và xây dựng: Polyme đóng vai trò quan trọng trong ngành công nghiệp sản xuất. Polystyrene (PS) được sử dụng làm bao bì chống sốc, polyvinyl chloride (PVC) ứng dụng trong sản xuất ống nước, cửa sổ. Trong ngành xây dựng, polyme được sử dụng làm vật liệu cách nhiệt, chống thấm, sơn phủ... giúp tăng cường độ bền và tuổi thọ cho công trình.
Trong y học: Polyme cũng có mặt trong lĩnh vực y tế với vai trò quan trọng. Chúng được sử dụng sản xuất các thiết bị y tế như ống tiêm, dây truyền dịch,... Polyme sinh học tương thích với cơ thể con người đang được nghiên cứu và ứng dụng trong kỹ thuật mô, chế tạo thuốc...
Trong nông nghiệp: Polyme ứng dụng trong sản xuất màng phủ nông nghiệp, giúp kiểm soát cỏ dại, giữ ẩm và tăng năng suất cây trồng. Hệ thống tưới tiêu hiện đại sử dụng ống dẫn bằng PVC, góp phần tiết kiệm nước và nâng cao hiệu quả sản xuất.
Ứng dụng của polyme
4. Lưu ý khi sử dụng và bảo quản polyme
Mặc dù polyme mang lại nhiều lợi ích cho cuộc sống, việc sử dụng và bảo quản đúng cách cũng là điều cần thiết để đảm bảo sức khỏe cho bản thân và góp phần bảo vệ môi trường.
Lựa chọn sản phẩm phù hợp
Nên ưu tiên sử dụng các sản phẩm được làm từ polyme an toàn cho sức khỏe, có nguồn gốc rõ ràng và được kiểm định chất lượng.
Chú ý đến các thông số kỹ thuật của sản phẩm như khả năng chịu nhiệt, khả năng tiếp xúc với thực phẩm... để lựa chọn sản phẩm phù hợp với nhu cầu sử dụng.
Sử dụng đúng cách
Không nên sử dụng các sản phẩm polyme để đựng thực phẩm nóng vượt quá nhiệt độ cho phép, tránh tạo ra các chất độc hại thôi nhiễm vào thức ăn.
Hạn chế sử dụng túi nilon, hộp nhựa dùng một lần để đựng thực phẩm nóng, nhiều dầu mỡ.
Vệ sinh sạch sẽ các sản phẩm bằng nhựa sau khi sử dụng, tránh để thức ăn bám dính, gây nấm mốc và vi khuẩn.
Bảo quản đúng cách
Bảo quản sản phẩm polyme ở nơi khô ráo, thoáng mát, tránh ánh nắng trực tiếp và nhiệt độ cao.
Không vứt bỏ sản phẩm polyme bừa bãi ra môi trường.
Phân loại và tái chế
Nên phân loại rác thải nhựa, nilon để thuận tiện cho việc thu gom và tái chế.
Hạn chế sử dụng túi nilon, sản phẩm nhựa dùng một lần, thay vào đó nên sử dụng các sản phẩm thân thiện với môi trường như túi giấy, túi vải…
Polyme là một loại vật liệu kỳ diệu, góp phần tạo nên sự đa dạng và tiện nghi cho cuộc sống hiện đại. Từ những chiếc túi nilon nhỏ bé đến những công trình kiến trúc đồ sộ, polyme hiện diện ở khắp mọi nơi, chứng tỏ vai trò không thể thay thế của mình. Hy vọng thông tin Văn Minh vừa chia sẻ về polyme sẽ có ích với bạn.
CÔNG TY TNHH VĂN MINH
Trụ sở chính: Số 55 Phùng Hưng – Hoàn Kiếm - Hà Nội
Liên hệ: (+84) 243 9271027 - 9271028 – 9272364
Fax: 043. 8284434
Email: sales-hn@vanminh.com.vn
Website: https://vanminh.com.vn/
Văn Minh chân thành cảm ơn và rất hân hạnh được phục vụ Quý Khách.
MỜI QUÝ KHÁCH XEM THÊM CÁC SẢN PHẨM KHÁC CỦA CHÚNG TÔI TẠI ĐÂY: