Thép không gỉ là vật liệu được ứng dụng rộng rãi trong nhiều lĩnh vực, từ đời sống hàng ngày đến các ngành công nghiệp nặng. Với nhiều ưu điểm vượt trội như khả năng chống ăn mòn tốt, độ bền cao, dễ dàng gia công và vệ sinh, thép không gỉ ngày càng được ưa chuộng. Vậy thép không gỉ là gì? Bài viết dưới đây Văn Minh sẽ cung cấp thông tin để bạn có cái nhìn chi tiết và tổng quan nhất về loại thép đặc biệt này.

 

1. Thép không gỉ là gì? 

Thép không gỉ là một loại thép hợp kim chứa tối thiểu 10.5% Crom (Cr). Chính Crom tạo nên lớp màng oxit bảo vệ trên bề mặt thép, giúp chống lại sự ăn mòn và gỉ sét. Nhờ đặc tính ưu việt này, thép không gỉ được ứng dụng rộng rãi trong nhiều lĩnh vực như xây dựng, sản xuất đồ gia dụng, y tế, hàng không... Bên cạnh Crom, thép không gỉ còn có thể chứa Niken (Ni), Mangan (Mn), Molypden (Mo)... nhằm tăng cường khả năng chống ăn mòn, độ cứng, khả năng chịu nhiệt và các tính chất cơ học khác. Sự đa dạng về thành phần và tính chất giúp thép không gỉ đáp ứng được yêu cầu ngày càng cao của nhiều ngành nghề khác nhau.

vanminh.com.vn - Thép không gỉ là gì

Thép không gỉ 

 

2. Thành phần và cấu tạo của thép không gỉ

Về thành phần, thép không gỉ là hợp kim của sắt (Fe) với các nguyên tố khác, trong đó quan trọng nhất là:
Crom (Cr): Đây là yếu tố quyết định khả năng chống gỉ sét của thép không gỉ. Với hàm lượng tối thiểu 10.5%, Crom phản ứng với oxy tạo thành một lớp màng oxit crom (Cr2O3) mỏng, vô hình, bám chắc trên bề mặt thép. Lớp màng thụ động này ngăn chặn sự tiếp xúc trực tiếp giữa thép với môi trường bên ngoài, từ đó ngăn ngừa quá trình oxy hóa - nguyên nhân chính gây ra gỉ sét.
Sắt (Fe): Là thành phần cơ bản của thép, quyết định đến tính chất cơ bản như độ cứng, độ bền.
Các nguyên tố khác: Để nâng cao thêm các tính chất của thép không gỉ, người ta thường bổ sung thêm các nguyên tố như Niken (Ni) tăng cường khả năng chống ăn mòn, Mangan (Mn) gia tăng độ cứng và khả năng gia công, Molypden (Mo) giúp chống ăn mòn trong môi trường axit,...
Về cấu tạo, bên cạnh thành phần hóa học, cấu trúc vi mô của thép cũng đóng vai trò quan trọng đến tính chất của nó. Cấu tạo này được hình thành trong quá trình xử lý nhiệt và cán thép. Thông thường, thép không gỉ có thể có cấu tạo Austenit, Ferrit, Martensit hoặc kết hợp của chúng, mỗi cấu tạo mang lại những đặc tính cơ học và khả năng chống ăn mòn riêng biệt.

vanminh.com.vn - Thành phần và cấu tạo của thép không gỉ

Thành phần và cấu tạo của thép không gỉ

 

3. Phân loại thép không gỉ 

Thép không gỉ, với khả năng chống ăn mòn và độ bền vượt trội, đã trở thành vật liệu không thể thiếu trong nhiều ngành công nghiệp và đời sống. Dựa trên thành phần hóa học và cấu trúc tinh thể, thép không gỉ được chia thành 4 loại chính: Austenitic, Ferritic, Austenitic-Ferritic (Duplex) và Martensitic.

Thép không gỉ Austenitic

Loại phổ biến nhất, chứa ít nhất 16% Crom, 7% Niken và tối đa 0.08% Carbon. Ưu điểm nổi bật là khả năng chống ăn mòn tốt ở nhiều mức nhiệt độ, không nhiễm từ, mềm dẻo, dễ uốn, hàn. Nhờ đó, thép Austenitic được ứng dụng rộng rãi trong sản xuất đồ gia dụng, bình chứa, ống công nghiệp, tàu thuyền, kiến trúc, xây dựng...

Thép không gỉ Ferritic

Chứa 12%-17% Crom, ít hoặc không có Niken, hàm lượng Carbon cao (tối đa 0.12%). Loại thép này sở hữu tính chất cơ lý tương tự thép mềm nhưng chống ăn mòn tốt hơn. Ứng dụng phổ biến của thép Ferritic là trong kiến trúc trang trí, sản xuất đồ gia dụng, máy giặt, nồi hơi, hệ thống ống xả ô tô...

Thép không gỉ Austenitic-Ferritic (Duplex)

Loại thép này kết hợp ưu điểm của cả Ferritic và Austenitic, chứa 18%-28% Crom và 4,5%-8% Niken. Độ bền chịu lực cao, mềm dẻo và khả năng chống ăn mòn vượt trội hơn Austenitic thông thường là những đặc điểm nổi bật. Thép Duplex được ứng dụng nhiều trong ngành công nghiệp hóa dầu, sản xuất giấy, bột giấy, chế tạo tàu biển...

Thép không gỉ Martensitic

Chứa 11%-13% Crom, hàm lượng Carbon tương đối cao (0,1% - 1,2%), thép Martensitic có từ tính, độ cứng cao, chịu lực tốt nhưng khả năng chống ăn mòn ở mức trung bình. Ứng dụng chủ yếu của loại thép này là chế tạo cánh tuabin, lưỡi dao...

vanminh.com.vn - Các loại thép không gỉ phổ biến

Các loại thép không gỉ phổ biến

 

4. Ký hiệu thép không gỉ

Để phân biệt các loại thép không gỉ, người ta sử dụng hệ thống ký hiệu quốc tế dựa trên tiêu chuẩn ASTM (American Society for Testing and Materials). Hệ thống này sử dụng chữ cái và số để biểu thị thành phần, cấu trúc, và đặc tính của từng loại thép. Định nghĩa các ký hiệu của thép như sau: 

Chữ cái đầu tiên: Thường là chữ "S" (Stainless Steel) để chỉ thép không gỉ.

Dãy số tiếp theo: Thể hiện series của thép, dựa trên thành phần và cấu trúc kim loại:

  • Series 200: Thép Austenit với hàm lượng Niken thấp, thay thế bằng Mangan và Nitơ (ví dụ: S201, S202).

  • Series 300: Thép Austenit với hàm lượng Crom và Niken cao (ví dụ: S304, S316, S316L).

  • Series 400: Thép Ferit và Mactenxit với hàm lượng Crom cao (ví dụ: S410, S430).

  • Series 600: Thép cứng hóa kết tủa (ví dụ: S630, S660).

Chữ cái bổ sung: Cung cấp thông tin bổ sung về đặc tính của thép:

  • "L": Hàm lượng Carbon thấp (Low Carbon), cải thiện khả năng chống ăn mòn.

  • "N": Bổ sung Nitơ (Nitrogen), tăng độ cứng và khả năng chống ăn mòn.

  • "Mo": Bổ sung Molypden (Molybdenum), tăng cường khả năng chống ăn mòn trong môi trường khắc nghiệt.

Ví dụ:

"S304": Thép không gỉ thuộc series 300, chứa 18% Crom và 8% Niken, có khả năng chống ăn mòn tốt, dễ gia công, ứng dụng rộng rãi trong ngành thực phẩm, đồ uống, y tế,...

"S316L": Thép không gỉ thuộc series 300, chứa 18% Crom, 10% Niken và hàm lượng Carbon thấp, chống ăn mòn tốt hơn S316, thường dùng trong môi trường biển, hóa chất,...

vanminh.com.vn - Ký hiệu thép không gỉ

Ký hiệu thép không gỉ

 

5. Ứng dụng của thép không gỉ trong đời sống

Thép không gỉ, với khả năng chống ăn mòn, độ bền cao và vẻ ngoài sáng bóng, đã vượt ra khỏi giới hạn của một loại vật liệu công nghiệp thông thường để len lỏi vào từng ngóc ngách trong cuộc sống hiện đại.
Ngành công nghiệp thực phẩm là một trong những lĩnh vực ứng dụng thép không gỉ rộng rãi nhất. Từ dao kéo, nồi niêu, bồn rửa trong gian bếp gia đình đến hệ thống máy móc chế biến, dây chuyền sản xuất, bảo quản thực phẩm quy mô lớn đều ưu tiên lựa chọn thép không gỉ bởi khả năng đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm tối ưu.
Không chỉ dừng lại ở lĩnh vực ẩm thực, thép không gỉ còn là vật liệu được ưa chuộng trong xây dựng và kiến trúc. Từ những công trình kiến trúc vĩ đại như cầu đường, sân bay, nhà cao tầng đến các chi tiết nội thất như lan can, cầu thang, tay vịn cửa, thép không gỉ đều góp phần tạo nên vẻ đẹp hiện đại, sang trọng và bền vững.
Bên cạnh đó, trong lĩnh vực y tế các dụng cụ phẫu thuật, thiết bị y tế, vật tư y tế được chế tạo từ thép không gỉ đảm bảo khả năng tiệt trùng cao, chống gỉ sét, đáp ứng yêu cầu khắt khe về vệ sinh và an toàn trong môi trường y tế.
Ngoài ra, thép không gỉ còn được ứng dụng rộng rãi trong ngành năng lượng, hàng không, vận tải, đồ gia dụng, góp phần nâng cao chất lượng cuộc sống con người. Sự hiện diện đa dạng của thép không gỉ trong đời sống là minh chứng rõ ràng nhất cho tính ứng dụng vượt trội và tiềm năng phát triển mạnh mẽ của loại vật liệu này.

vanminh.com.vn - Ứng dụng của thép không gỉ trong đời sống

Ứng dụng của thép không gỉ trong đời sống

 

Thép không gỉ, với những đặc tính ưu việt như khả năng chống ăn mòn tuyệt vời, độ bền cao, tính thẩm mỹ và vệ sinh dễ dàng, đã và đang khẳng định vị trí quan trọng trong cuộc sống hiện đại. Từ những vật dụng quen thuộc trong gia đình đến những công trình kiến trúc đồ sộ, từ ngành y tế đòi hỏi sự chính xác, an toàn đến ngành công nghiệp nặng với những yêu cầu khắt khe về độ bền, thép không gỉ đều đáp ứng một cách xuất sắc.
Hiểu rõ về thành phần, cấu tạo, phân loại và hệ thống ký hiệu của từng loại thép không gỉ là chìa khóa để người dùng lựa chọn được vật liệu phù hợp nhất với nhu cầu sử dụng, tối ưu hiệu quả và kéo dài tuổi thọ sản phẩm. Sự đa dạng của thép không gỉ cũng mở ra tiềm năng ứng dụng to lớn trong tương lai, hứa hẹn mang đến những giải pháp đột phá cho các ngành công nghiệp và nâng cao chất lượng cuộc sống con người.

Bài viết đã mang đến cái nhìn tổng quan về thép không gỉ, từ khái niệm, thành phần, phân loại, hệ thống ký hiệu cho đến ứng dụng đa dạng của loại vật liệu này. Hy vọng những kiến thức bổ ích mà Văn Minh chia sẻ ở trên, sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về thép không gỉ, từ đó có thể lựa chọn và sử dụng loại vật liệu này một cách hiệu quả nhất cho nhu cầu của bản thân và góp phần nâng cao chất lượng cuộc sống.

 

CÔNG TY TNHH VĂN MINH

Trụ sở chính: Số 55 Phùng Hưng – Hoàn Kiếm - Hà Nội

Liên hệ: (+84) 243 9271027 - 9271028 – 9272364

Fax: 043. 8284434

Email: sales-hn@vanminh.com.vn

Website: https://vanminh.com.vn/ 

Văn Minh chân thành cảm ơn và rất hân hạnh được phục vụ Quý khách.

 

MỜI QUÝ KHÁCH XEM THÊM CÁC SẢN PHẨM KHÁC CỦA CHÚNG TÔI TẠI ĐÂY: